Auto rijden en dementie
1 september 2016 Ervaringsverhaal Leestijd:
Als deelnemer in het verkeer ben je altijd met meerdere dingen tegelijk bezig. Het besturen van de auto, het bepalen van de route en het reageren op andere weggebruikers. Automobilisten hebben een goed overzicht nodig en moeten kunnen reageren op veranderingen. Dementie kenmerkt zich, naast geheugenproblemen, door het minder goed kunnen overzien van situaties, verminderde oriëntatie en minder makkelijk kunnen reageren op veranderingen.
Vaak merken bestuurders met dementie zelf dat het auto rijden niet meer zo gaat als voorheen. Zij besluiten dan zelf - met steun van familie en Geriant - niet langer auto te rijden. Een moeilijke en ingrijpende beslissing. Niet meer kunnen auto rijden betekent verlies van zelfstandigheid en autonomie.
Sinds begin 2010 mogen mensen met de diagnose zeer lichte of lichte dementie auto blijven rijden. Het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheid) beslist of de persoon met dementie mag blijven auto rijden en wanneer opnieuw onderzoek nodig is. Mensen met een matige of ernstige vorm van dementie zijn altijd ongeschikt voor het besturen van een motorvoertuig.
Onderzoek naar rijgeschiktheid: hoe werkt dat?
Voor het onderzoek naar rijgeschiktheid wordt een aantal stappen doorlopen. Na iedere stap beslist het CBR of de aanvrager verder gaat in de procedure. De stappen zijn de volgende:
- eigen verklaring met of zonder geneeskundig verslag
- aanvullend onderzoek door medisch specialist.
- rijtest met beoordeling door CBR.
Stappen verder uitgewerkt
- Het formulier “Eigen verklaring” kan verkregen worden bij de gemeente of digitaal het CBR. Er zijn meerdere soorten “Eigen verklaring”; de één met en de ander zonder Geneeskundig verslag. Overleg met uw casemanager welke voor u van toepassing is. De persoon met dementie vraagt de “Eigen verklaring” persoonlijk aan. Familieleden kunnen dit niet doen. Zij kunnen de persoon met dementie wel helpen bij het invullen van het formulier.
- Wanneer er bij de “Eigen verklaring” een geneeskundig verslag nodig is, moet de persoon met dementie medisch gekeurd worden door een (onafhankelijk) arts. De kosten hiervan zijn voor eigen rekening.
- De “Eigen verklaring” en geneeskundig verslag stuurt u naar het regiokantoor van het CBR.
- Het CBR beoordeelt of een aanvullend onderzoek door een onafhankelijk specialist nodig is naar de ernst van de dementie. Dit onderzoek is voor eigen rekening.
- Sinds 2015 mag ook de eigen medisch specialist (bij Geriant de specialist ouderengeneeskunde) de ernst van dementie onderzoeken en hiervoor een rapport opstellen. Wanneer dit rapport samen met de “Eigen verklaring” en eventueel het geneeskundig verslag worden opgestuurd, is er meestal geen onderzoek door een onafhankelijk specialist meer nodig.
- Als uit dit aanvullende onderzoek blijkt dat sprake is van zeer lichte tot lichte dementie roept het CBR de persoon met dementie op voor een rijvaardigheidstest. Deze test vindt plaats op de openbare weg in de eigen auto van de persoon met dementie.
- De uitslag van de test kan zijn: geschikt of ongeschikt. Het CBR geeft daarbij aan wanneer de persoon met dementie weer opnieuw getest moet worden.
Wat kunt u doen als uw partner/ouder met dementie wil blijven auto rijden?
Er zijn mensen met dementie die geen zicht hebben op hun verminderd rijvermogen. Familie maakt zich hierover grote zorgen. Ze zijn bang dat de persoon met dementie een ongeluk veroorzaakt en voelen zich niet veilig wanneer de hij/zij rijdt. Wat kunt u doen:
- Vraag advies aan de casemanager of een arts van Geriant. Soms heeft het een positief effect wanneer een arts aangeeft dat auto rijden niet langer mag.
- U kunt alternatieven aangeven, zodat hij/zij toch mobiel kan blijven (openbaar vervoer, (service)taxi, hulp van familie).
- U kunt samen met de persoon met dementie besluiten een rijgeschiktheidstest aan te vragen bij het CBR.
Mijn partner weigert onderzoek bij het CBR aan te vragen. Kan de behandelend arts van Geriant een brief naar het CBR sturen?
De behandelend arts van Geriant heeft zogenaamde geheimhoudingsplicht. Door medische gegevens aan het CBR door te geven zou de arts zijn beroepsgeheim schenden. Dit mag niet. Een onafhankelijk arts doet dan ook het onderzoek voor het CBR. Deze arts vraagt geen informatie op bij de arts van Geriant.
Is iemand met dementie verzekerd?
- Iedere bestuurder van een auto is verplicht in ieder geval een WA-verzekering af te sluiten.
- Indien de gezondheidssituatie verandert is de bestuurder verplicht dit te melden aan de verzekeraar en via de Eigen Verklaring aan het CBR. Dit geldt ook voor dementie.
- De verzekeraar kan besluiten om, op grond van deze informatie, de verzekering te ontbinden.
- Veel mensen met dementie melden dit niet aan de verzekeraar. De verzekeraar kan besluiten om de kosten, veroorzaakt bij een ongeval, te verhalen op de bestuurder met dementie wanneer na een ongeval blijkt dat dit veroorzaakt is door de gevolgen van dementie.
Vragen
Voor vragen over dementie een auto rijden kunt u contact opnemen met de casemanager van Geriant of zie de website van het CBR.
