Les geven op het VMBO? Gebruik een ervaringsdeskundige!

16 december 2019 Leestijd:

Dementie is een aandoening waarmee we allemaal, vroeg of laat, zelf of iemand in onze omgeving, mee te maken krijgen. Ook jongeren…… En daarom is het goed om ook hén goed te informeren over wat de aandoening inhoudt, hoe je het kan herkennen, hoe je er mee om gaat. Tenslotte zouden we ook graag willen dat jonge mensen kiezen voor de zorg voor iemand met dementie. Het is nog steeds niet ‘hip’ om mensen met dementie beroepsmatig te begeleiden of te verzorgen.

(Door Addy de Mooij, dementieconsulente)

Al vele jaren geef ik met regelmaat lessen over dementie in het voortgezet onderwijs aan VMBO-leerlingen richting Zorg en Welzijn. Het zijn derdejaars leerlingen (leeftijd ongeveer 16 jaar) en zij hebben wel al gekozen voor Zorg en Welzijn. Maar ze hebben nog niet concreet een keuze voor een doelgroep gemaakt. Ikzelf ben gewend om aan oudere mensen les te geven, maar jonge pubers (ondanks dat mijn eigen kinderen die leeftijd ook hebben gehad) is toch wel even wat anders. "Hoe houd ik orde? Hoe krijg ik de aandacht? Waarom luisteren ze niet naar mij? Waarom bewegen ze zo veel? HELP!!!!!

Na een paar lessen kreeg ik al gauw in de gaten dat deze leerlingen behoefte hebben aan een les met veel variatie: klein beetje theorie, een YouTube-filmpje, een quizje, etc. Dat werkt het beste om hun aandacht en concentratie voor dit onderwerp vast te blijven houden.

Ook een ervaringsverhaal van een leerling (over een opa, oma, tante, etc. met dementie) ‘doet het goed’. Deze verhalen maken indruk op medeleerlingen. En zo werden mijn lessen steeds gevarieerder en kreeg ik er zelf ook steeds meer plezier in. Tot dat ik ontdekte dat een écht mens met dementie in de les echt het aller-áller mooiste is!

Hans is 63 jaar en heeft sinds enkele jaren de diagnose Alzheimer. Aan hem is niets te zien, hij oogt heel sportief, praat gezellig. Kortom: niets te merken van de dementie. Hans heeft in de periode dat hij werkte regelmatig les gegeven…. iets met techniek of zo…. Hij praat makkelijk en duidelijk. In het project DemenTalent heeft hij aangegeven het fijn te vinden om mee te gaan met lessen over dementie om daar zelf iets over te kunnen vertellen. En zodoende gaat hij zo nu en dan met mij mee naar een middelbare school.

Ik begin mijn les zonder Hans en doe mijn theoretische verhaal, afgewisseld met YouTube-filmpjes en quizjes. Het is en blijft altijd wat rumoerig en onrustig tijdens dit deel, terwijl ik er alles aan doe om de concentratie te hebben én te houden. Ik bereid tijdens dit deel de leerlingen alvast voor op de komst van Hans, het tweede deel van de les. Wanneer Hans dan de klas instapt wordt het muisstil, alsof Sinterklaas binnen komt. Hij gaat zitten en vertelt wie hij is en wat hij mankeert. Hij vraagt de groep om tijdens zijn spreken niet te praten en geen vragen te stellen. Dat leidt hem af en daardoor raakt ie nog meer in de war. Graag na zijn presentatie de vragen als het kan…...

Dan begint hij zijn verhaal, ondersteunt met een briefje met aantekeningen. Wat voor werk hij deed, hoe de dementie begon, zijn gezin, de onderzoeken. Het instorten van zijn wereld toen hij hoorde dat hij niet meer kon werken (hij wordt emotioneel wanneer hij dit vertelt). Zijn dagelijkse bezigheden. Wat anderen er van merken, etc.

De klas is één en al aandacht. Wát een bijzonder verhaal en wát een indruk maakt dit op de leerlingen. Hier word ík dan weer emotioneel van. Ze blijven allemaal stil zitten, niemand die zich verroert. Zelfs de mobieltjes blijven in de tassen of de zakken. Dan beëindigt Hans zijn verhaal en komen de vragen. Of hij een voorbeeld kan geven van wát hij dan vergeet? Of hij de weg naar huis nog wel kan vinden? Of hij enig idee heeft hoe lang hij nog zal leven? Goede vragen waar Hans indrukwekkende antwoorden op geeft. Dan is het stil. Eén van de leerlingen steekt haar vinger op. Ze vraagt zachtjes aan Hans of ze voor hem mogen klappen? En ja, dan volgt er een enórm applaus.

“Mooie les”, zegt Hans naderhand. “Wanneer weer?”


(NB: de naam Hans is een gefingeerde naam)

Over Geriant

Geriant geeft op vernieuwende wijze vorm en inhoud aan de hulpverlening bij dementie. De hulp richt zich op zowel de thuiswonende mensen met dementie als op de familieleden of andere naasten. Wij begeleiden het gehele proces. Van diagnose tot aan de eventuele opname in een verpleeghuis.

Lees meer